Аввал хабар берганимиздек, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 10 мартдаги “2022 йилда туризм ва маданий мерос объектлари инфратузилмасини ривожлантириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги 110-сонли қарори ҳамда 2022 йил 4 мартдаги 32/1-1638-сонли манзилли рўйхатга асосан Бухоро вилоятидаги 25 та маданий мерос объектларида реставрация ва консервация ишларини олиб бориш белгиланган.

Бугунги кунда, вилоятдаги 8 та маданий мерос объектларида асрашга доир ишлар бошланган бўлиб, Бухоро минтақавий реставрация марказининг малакали уста-реставраторлари томонидан реставрация, консервация, таъмирлаш-тиклаш ва ободонлаштириш ишлари олиб борилмоқда.

Жорий йилнинг 2-3 август кунлари Бухоро вилояти маданий мерос бошқармаси мутахассислари томонидан таъмирлаш-тиклаш ишлари бошланган Бухоро шаҳридаги “Арк” мажмуаси, “Абдуллахон”, “Абдулазизхон”, “Амир Олимхон” мадрасалари, “Масжиди Калон”, “Хўжа Калон” масжидлари, “Тўрақулбой уйи” – маданий мерос объектларида ҳамда Жондор туманидаги “Қизбиби” мажмуасида амалга оширилаётган асрашга доир ишлар бўйича мониторинг ишлари олиб борилди.

Шунингдек, реставрация ишларини амалга ошириш режалаштирилган 12 та маданий мерос объектлари бўйича лойиҳа-смета ҳужжатлари ишлаб чиқилиб, Маданий мерос агентлигининг Илмий-эксперт кенгаши билан келишиш жараёнида ҳамда 5 та объектнинг лойиҳа-смета ҳужжатларини давлат экспертизасидан ўтказиш ишлари давом этмоқда.

Бухоро вилояти маданий мерос бошқармасининг матбуот хизмати

Бир неча босқичдан иборат семинар-тренинг дарслари Бухоро вилоят Туризм ва маданий мерос бош бошқармаси томонидан ташкил этилган лойиҳа доирасида «Ҳудудларни иқтисодий ривожлантиришга кўмаклашиш маркази» томонидан ташкил этилди.
Семинар-тренингларда Бухоро вилоятида истиқомат қилаётган, шунингдек, олий ва ўрта махсус таълим тизимида таҳсил олаётган талаба-ёшлар томонидан туризм соҳасини ривожлантириш бўйича ўз “Start-Up” лойиҳаларига эга бўлганлар қатнашди.

Унда:
Амонов Улуғбек
Хайруллаева Нилуфар
Хайдарова Диляра
Джураева Иқлима
Усмонова Маҳзуналар ўз лойиҳалари билан иштирок этишди.

Тақдимотда вилоятда бир неча йиллардан буён фаолият юритаётган туризм соҳа вакиллари (меҳмонхоналар, туроператорлар, ресторанлар ва бошқа) тижорат банклари, шунингдек, туризм қишлоқ ва маҳаллаларда фаолият юритаётган тадбиркорлик субъектлари иштирок этди. Энг яхши стартап лойиҳалари эгалари сертификат ва совғалар билан тақдирланишди.

O‘zbekiston Respublikasi Investitsiyalar va tashqi savdo vazirligi huzuridagi O‘zbekiston texnik jihatdan tartibga solish agentligining 2022-yil 13-iyuldagi 05-1436-son qaroriga binoan O‘z DSt ISO 17679:2022 (ISO 17679:2016, IDT) “Turizm va yondosh xizmatlar. Sogʻlomlashtiruvchi spa kurort. Xizmatlarga doir talablar” davlat standarti tasdiqlandi.

Mazkur standart sog‘lomlashtiruvchi spa-kurort xizmatlariga, asosiy yordamchi jarayonlarga va mijozga ko‘rsatiladigan xizmatlar sifatiga doir talablarni belgilaydi.

Ushbu standartdan barcha turdagi va o‘lchamdagi sog‘lomlashtiruvchi spa-kurortlari, hatto ular boshqa faoliyatning bir qismi bo‘lsa ham (masalan, joylashtirish vositalari, fitnes markazlari va kasalxonalar) foydalanishi mumkin.

Ta'kidlash kerakki, mazkur standart O‘zbekiston turizm infratuzilmasini yanada rivojlantirish hamda tashrif buyuruvchilar orasida sog‘lomlashtiruvchi spa-kurorti mijozlari dam olishi, osoyishta fikr yuritishi, tanani, ongni va ruhni jonlantirishi orqali sog‘liqlarini mustahkamlashlari uchun sharoit yaratish maqsadida ishlab chiqildi.

Joriy yilning 21-22-iyul kunlari Rossiya, Mo'g'uliston, Tojikiston, Qozog'iston, Qirg'iziston, shuningdek, o'zbekistonlik bir guruh  rassomlar Buxoroga keldi. Ikki hafta davomida rassomlar «Ipak yo'li»  Xalqaro turizm va madaniy meros universiteti studiyalarida  o’z  asarlari ustida ish olib bormoqdalar. Rassomlar Buxoroning qadimiy madaniy meros obyektlarini o'z asarlarida aks ettiradilar. Rassomlar marshrutidan, Buxoroning eski shahar qismi va hunarmandchilik markazlari o'rin olgan. Keyinchalik rassomlarning taqdim etgan asarlari, tomoshabinlarni, o'zbek xalqining noyob tarixiy va madaniy merosi bilan, shuningdek, ShHT mamlakatlarining o'ziga xos zamonaviy tasviriy san'ati bilan tanishtiradi.

O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti raisligida joriy yilning 26 aprel kuni o‘tkazilgan turizm xizmatlari ko‘lamini kengaytirish va infratuzilmasini rivojlantirish chora-tadbirlari bo‘yicha videoselektor yig‘ilishida mavjud imkoniyatlarni ishga solib, xizmatlar ko‘lamini kengaytirish masalalari muhokama qilingan edi.

Mazkur vazifalardan kelib chiqib Toshkent viloyatida ham keng ko‘lamli ishlar amalga oshirilmoqda. Xususan, Prezidentimizning 2022-yil 30-apreldagi "Ichki turizm xizmatlarini diversifikasiya qilishga oid qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida"gi qaroriga muvofiq respublika bo‘yicha maxsus soliq tartibi joriy etildi.

Joylardagi 28 ta tuman-shaharning 135 ta mahallalarida turizm sohasini rivojlantirish dasturlari belgilab olindi.

Qarorga ko‘ra, Toshkent viloyatining Angren shahri va Ohangaron, Parkent, Bo‘stonliq tumanlaridan 21 ta mahalla tanlab olinib, mazkur hududlarda 2022-yilda turizm xizmatlari va infratuzilmasini rivojlantirish bo‘yicha yo‘l xaritalari tasdiqlandi.

Go‘zal tabiati, so‘lim go‘shalari bilan sayyohlarni jalb etayotgan Ohangaron tumanining Ko‘ksaroy, Ovjazsoy va Alisher MFYlari ham ushbu ro‘yxatga yeiritilgan hududlardan sanaladi.  

Turistik salohiyati yildan yilga yuksalayotgan tumanning uzoq tog‘li qishloqlarida tashrif buyurayotgan turistlarga xizmat ko‘rsatish sifati tobora yaxshilanmoqda. Xususan, viloyat turizm va madaniy meros bosh boshqarmasi mas’ul xodimlari Alisher MFYda olib borilayotgan ishlar hamda tadbirkorlik sub’yektlariga maxsus soliq rejimi joriy etilganligi bo‘yicha o‘rganish ishlari o‘tkazildi va kerakli tavsiyalar berildi. 

Olib borilgan targ‘ibot ishlari natijasida tumanning chekka mahallarida oilaviy tadbirkorlik qilish istagini bildiradiganlar soni ortmoqda.

"Uzbekistan Airways" Мустақиллик байрами муносабати билан 2022 йил 1 сентябрдан 4 сентябргача амалга ошириладиган маҳаллий авиақатновларга 50 фоиз чегирма эълон қилди.
 

Fanlar Аkademiyasi Milliy arxeologiya markazi va Buxoro viloyati madaniy meros boshqarmasi mutaxassislari tomonidan tuzilgan guruh tomonidan Kogon tumanining choʼl hududida, mahalliy aholi vakillari koʼrsatgan 4 ta qadimgi gʼor qoldiqlari koʼzdan kechirildi.

Gʼorlar choʼl zonasida yantoq oʼsgan qum tagidagi, sargʼish rangli ohaktoshlar qatlami ostidagi pastlikka kirib ketgan. Gʼorlarning kirish qismi qumlar va oʼpirilgan toshlar bilan koʼmilib, tashqi koʼrinishidan, oddiy yoʼlovchilar uchun deyarli bilinmaydi. Ular bir biridan yuzlab metr masofalanib, qandaydir tizim va bogʼlanishi aniqlanmadi.

Gʼorlarning nima maqsadda qurilganligini bilish uchun bizni olib kelgan mahalliy yurtdoshimiz bilan ichiga kirish uchun gʼorlarning eng yirigi tanlab olindi. Gʼorning ichki qismi qum va oʼpirilgan toshlar bilan bosilganligi sababli egilib, bukilib, asta sekin, toʼliq qorongʼulikda yoritish jihozlari yordamida 80-100 metr masofa va 10-15 metr pastlikka tushildi. Gʼorning ayrim joylari juda tor, ayrim joylari keng, ayrim joylaridan boshqa tomonga ketgan qoʼshimcha yoʼnalishlar ochilgan. 

Gʼorning geologik qatlamlari asosan ohaktoshdan iborat boʼlganligi sababli, gʼor oʼrta asrlar davrida (XII-XIII) mahalliy konchilar tarafidan qazilib yer ostki zahiralaridan juda keng koʼlamda foydalangan hamda ganch qurilish materialining xomashyosi olinganligi aniqlandi. 

Tarixiy manbalarga koʼra, Buxoro shahrining shimoliy-sharqiy tomonlarida qadimiy yuqori sifatdagi ganch konlari mavjudligi, oʼrta asrlarda qurilgan hozirda saqlanib qolgan tarixiy binolarning qurilishida shu konlardan keltirilgan ganch materialidan keng foydalanganligi yozib qoldirilgan. Konlardan keltirilgan dagʼal ganchlar qoʼl mehnati yordamida ezilib, pishirtirilgan va tarixiy binolarni qurishda obi gʼishtlar orasidagi angaf qorishmasiga qoʼshilgan hamda masjidlarning ichki qismini ganchkorlik sanʼati yordamida bezash ishlarida ishlatilgan. 

Gʼorning kengroq qismlarida oʼrta asrlar (XII-XIII asrlar)ga tegishli sopol qoldiqlari, asosan katta va kichikroq suv saqlanadigan koʼzalar boʼlaklari, shuningdek, qoʼylar va tuyalar suyaklari topildi. Bu topilmalar gʼorlar ichida odamlar yashaganligi, qanaqadir mehnat faoliyati bilan shugʼullanganligidan dalolat beradi. 
Bundan tashqari, Buxoro–Qarshi avtomobilь trassasining 193 km masofasi chekkasida yana bir gʼor ichida tabiiy shishasimon geologik xomashyo koʼrinishidagi materiallar mavjudligi ham aniqlandi. Ushbu material shishaga oʼxshash boʼlib, yorugʼlikni yaxshi oʼtkazadi hamda oʼrta asrlar davri arxitekturasida keng ishlatilgan.

Soʼngi oʼrta asrlar davrida ushbu hududdagi gʼorlardan choʼponlik faoliyatini olib borgan mahalliy aholi dam olish va qor-yomgʼirlardan saqlanish maqsadida boshpana sifatida foydalangan. Shuningdek, dushmanlar bostirib kelgan paytlarida yashirinish va oʼz jonini saqlash uchun ham foydalanilgan degan taxminlar ham mavjud.

Hozirda, mazkur tarixiy gʼorlarni belgilangan tartibda moddiy madaniy meros obʼektlarining Milliy roʼyxatiga kiritish va davlat muhofazasiga olish boʼyicha ishlar olib borilmoqda.
Buxoroda choʼl hududidan qadimgi tarixiy gʼorlar topildi

2022 yil 15 iyunь kuni Fanlar Аkademiyasi Milliy arxeologiya markazi va Buxoro viloyati madaniy meros boshqarmasi mutaxassislari tomonidan tuzilgan guruh tomonidan Kogon tumanining choʼl hududida, mahalliy aholi vakillari koʼrsatgan 4 ta qadimgi gʼor qoldiqlari koʼzdan kechirildi.

Gʼorlar choʼl zonasida yantoq oʼsgan qum tagidagi, sargʼish rangli ohaktoshlar qatlami ostidagi pastlikka kirib ketgan. Gʼorlarning kirish qismi qumlar va oʼpirilgan toshlar bilan koʼmilib, tashqi koʼrinishidan, oddiy yoʼlovchilar uchun deyarli bilinmaydi. Ular bir biridan yuzlab metr masofalanib, qandaydir tizim va bogʼlanishi aniqlanmadi.

Gʼorlarning nima maqsadda qurilganligini bilish uchun bizni olib kelgan mahalliy yurtdoshimiz bilan ichiga kirish uchun gʼorlarning eng yirigi tanlab olindi. Gʼorning ichki qismi qum va oʼpirilgan toshlar bilan bosilganligi sababli egilib, bukilib, asta sekin, toʼliq qorongʼulikda yoritish jihozlari yordamida 80-100 metr masofa va 10-15 metr pastlikka tushildi. Gʼorning ayrim joylari juda tor, ayrim joylari keng, ayrim joylaridan boshqa tomonga ketgan qoʼshimcha yoʼnalishlar ochilgan. 

Gʼorning geologik qatlamlari asosan ohaktoshdan iborat boʼlganligi sababli, gʼor oʼrta asrlar davrida (XII-XIII) mahalliy konchilar tarafidan qazilib yer ostki zahiralaridan juda keng koʼlamda foydalangan hamda ganch qurilish materialining xomashyosi olinganligi aniqlandi. 

Tarixiy manbalarga koʼra, Buxoro shahrining shimoliy-sharqiy tomonlarida qadimiy yuqori sifatdagi ganch konlari mavjudligi, oʼrta asrlarda qurilgan hozirda saqlanib qolgan tarixiy binolarning qurilishida shu konlardan keltirilgan ganch materialidan keng foydalanganligi yozib qoldirilgan. Konlardan keltirilgan dagʼal ganchlar qoʼl mehnati yordamida ezilib, pishirtirilgan va tarixiy binolarni qurishda obi gʼishtlar orasidagi angaf qorishmasiga qoʼshilgan hamda masjidlarning ichki qismini ganchkorlik sanʼati yordamida bezash ishlarida ishlatilgan. 

Gʼorning kengroq qismlarida oʼrta asrlar (XII-XIII asrlar)ga tegishli sopol qoldiqlari, asosan katta va kichikroq suv saqlanadigan koʼzalar boʼlaklari, shuningdek, qoʼylar va tuyalar suyaklari topildi. Bu topilmalar gʼorlar ichida odamlar yashaganligi, qanaqadir mehnat faoliyati bilan shugʼullanganligidan dalolat beradi. 
Bundan tashqari, Buxoro–Qarshi avtomobilь trassasining 193 km masofasi chekkasida yana bir gʼor ichida tabiiy shishasimon geologik xomashyo koʼrinishidagi materiallar mavjudligi ham aniqlandi. Ushbu material shishaga oʼxshash boʼlib, yorugʼlikni yaxshi oʼtkazadi hamda oʼrta asrlar davri arxitekturasida keng ishlatilgan.

Soʼngi oʼrta asrlar davrida ushbu hududdagi gʼorlardan choʼponlik faoliyatini olib borgan mahalliy aholi dam olish va qor-yomgʼirlardan saqlanish maqsadida boshpana sifatida foydalangan. Shuningdek, dushmanlar bostirib kelgan paytlarida yashirinish va oʼz jonini saqlash uchun ham foydalanilgan degan taxminlar ham mavjud.

Hozirda, mazkur tarixiy gʼorlarni belgilangan tartibda moddiy madaniy meros obʼektlarining Milliy roʼyxatiga kiritish va davlat muhofazasiga olish boʼyicha ishlar olib borilmoqda.

Хушманзара тоғлар қўйнидаги Бойсун тумани гўзал табиат манзаралари, зилол, шифобахш сувлари, болдек ширин табиий мевалари билан дунёга танилган.

Узоқ ўтмишга бориб тақаладиган археологик ёдгорликлари, номоддий маданий мероси, бой тарихи билан етти иқлимга овоза бўлган. 

Сержило гўшага келган сайёҳлар палеолит даврига оид инсоният бешиги – Тешиктош камари, Амир Темур, Мачай ғорлари, олтмиш беш миллион йиллик динозаврлар излари, ўз замонида муҳим истеҳком, стратегик иншоот вазифасини бажарган Узундара, Қўрғонзал, Туманқўрғон сингари археологик ёдгорликлари, минг йиллик тарихга эга Сайроб чинорлари, Хўжамайхона зиёратгоҳи билан яқиндан танишишни истайди. Омонхона, Сайроб шифобахш сувларидан, гўзал табиат манзараларидан бахраманд бўлишга ошиқади. Кейинги йилларда сайёҳлар Хўжақўчқор ота аномалик зонаси, Хўжағурғур ота ғори, Тангисар каньони билан ҳам жуда қизиқмоқда.

–Инсониятнинг энг қадимги манзилгоҳларидан бири бўлган Бойсун сайёҳлик салоҳияти ҳали ишга солинмаган туристик манзилларга эга ҳудуд,–дейди Сурхондарё вилояти ҳокими ўринбосари, вилоят туризм ва маданий мерос бош бошқармаси бошлиғи Жўрабек Тўраев. – Бу ерларда замонавий меҳмонхона ва бошқа хизмат кўрсатиш шохобчалари, дельтоплан майдончалари барпо этиш, тоғ спорти, дор йўллари сингари туристик масканлар ташкил этиш ҳудудга янада кўпроқ сайёҳларни жалб этишга хизмат қилади. Масалан, Бойсун тоғ даралари қўйнида Американинг Аризона каньонларидан фарқ қилмайдиган Тангисар каньони табиат зонаси бор. 

Бу ҳудуд ўрта асрларда муҳим стратегик жой бўлиб, савдо карвонлари ва қўшинлари учун транзит вазифасини бажарган. Бухоро, Самарқанд ва Чошдан Бақтрия ва Ҳиндистонга, Ҳиндистон ва Бақтриядан Марказий Осиё шаҳарларига юк ташишнинг энг қисқа йўли саналган. Эндиликда бу жой нафақат ана шу тарихи балки, жаҳондаги ноёб қизил тоғ дараси билан ҳам кўпчиликда қизиқиш ўйғотмоқда. Мазкур туристик маскан келгусида йирик сайёҳлик ҳудудга айлантирилиб, бу ерда ҳаво шарлари ташкил этиш режалаштирилмоқда. Бу каби мисолларни кўплаб келтириш мумкин.

Дунёнинг турли давлатларидан келаётган туристларнинг серфайз гўша ҳақидаги самимий дил сўзлари ҳам осмонўпар тоғлар қучоғида ястаниб ётган Бойсуннинг сайёҳлик маконига айланаётганига яққол далилдир.

Холмўмин МАМАТРАЙИМОВ, ЎзА 

Эксперты считают значительную часть новых командировок фиктивными или вынужденными.

В России на фоне приостановки авиасообщения с Европой и США выросло число перелётов в бизнес-целях по направлениям в Азии, сообщает «Коммерсантъ».

Сильнее всего среди российских компаний поднялся спрос на рейсы в Израиль. По статистике «Авиасейлс для бизнеса», число бронирований за полгода увеличилось на 743% к тому же периоду 2021 года. Агентство «Аэроклуб» оценивает рост в 120%.

Кроме того, «Авиасейлс» наблюдает трёхкратное увеличение доли бронирований билетов для командировок в Иран — при том, что ранее он не попадал в число высоко востребованных направлений. Спрос на деловые перелёты в Турцию за это время вырос в 2,5 раза.

Активно растёт количество деловых бронирований в страны ближнего зарубежья. По Казахстану рост составил 444%, по Узбекистану — 379%, по Беларуси — 353%. На рейсы в Армению и Азербайджан спрос среди бизнеса поднялся в 2,5 раза.

«Аэроклуб» тоже отметил Узбекистан и Казахстан среди популярных направлений у партнёров. Также в список вошли Беларусь, Армения, Турция, ОАЭ, Израиль, транзитными рейсами — Франция и Италия.

По словам управляющего директора агентства Юлии Липатовой, спрос на зарубежные полёты у бизнеса вырос вдвое по сравнению с 2021 годом. Однако он всё ещё на 72% ниже показателей 2019 года.

Глава Infoline Иван Федяков относится к цифрам несколько скептически. По его оценке, большую часть полётов можно рассматривать как условно «вынужденные» — например, для разовых решений проблем с переводами в валюте.

Немало среди командировок и фиктивных, заявил эксперт. Трафик подогревает разрешение ЦБ снимать до $5000 на заграничные командировки сотрудников — но для этого банкам нужны доказательства поездки, в том числе авиабилеты.

Спрос на полёты в Иран Федяков объяснил использованием страны для поставки товаров на российский рынок, в Израиль — имеющимися деловыми связями и лояльностью к выходцам из России. Он оценил сокращение реального бизнес-пассажиропотока в 2−3 раза.

Ранее Spot писал, что билеты на рейсы из России в Узбекистан подешевели более чем на треть.

Anʼanaviy tarzda oʻtkaziluvchi “Tashkent Travel Mart 2022” tadbirini Oʻzbekiston Respublikasi Bosh vaziri oʻrinbosari - Turizm va madaniy meros vaziri Aziz Abduhakimov va Isroil Turizm vaziri Yoyel Razvozov ochib berdi.

Tadbir Turizm va madaniy meros vazirligi qoʻllab-quvvatlashi ostida Oʻzbekiston Xususiy Sayyohlik Tashkilotlari Uyushmasi (XSTU) tomonidan Yevropa Ittifoqining “ Switch Asia” loyihasi, USAIDning tadbirkorlik va biznes muhitini rivojlantirishga oid loyihasi, Oʻzbekiston Respublikasining Germaniya Federativ Respublikasidagi elchixonasi, “ ACTED” va Xalqaro Moliya Korporatsiyasi (IFC) koʻmagida tashkil etildi.

B2B formatidagi “ Tashkent Travel Mart 2022” xalqaro sayyohlik koʻrgazmasi tarmoqlararo muloqotni kengaytirish va yangi sharoitlarda bozorni rivojlantirishning maqbul yechimlari va yoʻllarini ishlab chiqish uchun ixtisoslashtirilgan turistik maydonchadir. B2B formati, yaʼni “biznes uchun biznes”, koʻrgazmada ixtisoslashgan tashkilotlarga biznes imkoniyatlarini kengaytirish, oʻz biznesini yuritishdagi koʻplab muammolarni hal etish, turizm xizmatlarini taklif etish imkonini beradi.

Taʼkidlash joizki, joriy yilda koʻrgazmada Oʻzbekiston va butunjahon sayyohlik tashkilotlarining eng faol vakillari ishtirok etdi. Bular 10 dan ortiq davlatlarning turoperatorlar, sayyohlik agentliklari, mehmonxonalar, banklar, onlayn xizmatlar, sugʻurta kompaniyalaridan iborat 90 dan ortiq xorijiy kompaniyalaridir. Ular orasida Germaniya, Chexiya, Estoniya, BAA, Qozogʻiston, Qirgʻiziston, Tojikiston va Oʻzbekistondan sayyohlik sohasi vakillari bor.

Mamlakatimizning turizm sohasida mavjud samarali “yashil” texnologiyalardan foydalanish jahonda tobora tanilib borayotgan SBT turizmini ommalashtirish xalqaro miqyosda turizm sanoati salohiyatini oshirishda muhim omil boʻlyapti. Shu maqsadda “Tashkent Travel Mart 2022” koʻrgazmasi Zero Sarbon Fair yetakchiligida oʻtkazilyapti.

Tadbir doirasida turizm sohasi mutaxassislari nafaqat qiziqarli muammolarni muhokama qilish, balki dolzarb savollarga javob topish imkoniga ega boʻldilar. Shuningdek, potensial mijozlar va yangi hamkorlar bilan samarali uchrashuvlar oʻtkazilib, kelgusida hamkorlik toʻgʻrisida shartnomalar tuzildi va memorandumlar imzolandi, deb xabar beradi Turizm va madaniy meros vazirligi matbuot xizmati.

Maʼlumot uchun: “Tashkent Travel Mart 2022” asoschisi 1998-yilda tashkil etilgan Oʻzbekiston Xususiy Sayyohlik Tashkilotlari Uyushmasi (OʼzXSTU) boʻlib, Oʻzbekistonda turizm sohasida faoliyat yurituvchi eng yirik va eng qadimgi nodavlat, notijorat tashkilot hisoblanadi. OʼzXSTU ilgʻor xorijiy tajriba asosida turizm sohasida innovatsiyalarni joriy etishga intiladi. 200dan ortiq turoperatorlar, mehmonxona biznesi va mehmon uylari, xostellar, turizm biznesi sohasidagi dasturiy taʼminot vakillarini birlashtirgan.

“Хўжайикон” туз ғори хавф остида қолмоқда

Моддий маданий мерос объекти ҳисобланадиган “Хўжайикон” туз ғорининг ички қисмида санъат галереялари тизими билан биргаликда бир-биридан ҳарорат, намлик, босим ва микроиқлим бўйича фарқ қилувчи бешта хона-камералар мавжуд. Ғор деворлари ўзига хос тарзда бир сантиметрдан уч сантиметргача туз қатлами билан қопланган, ўтиш жойида туз эритмали шифобахш булоқ мавжуд. 

Туз ғори асосан юқори нафас олиш аъзолари, юрак қон томир кассаликлари ва эндокрин тизими кассаликларига шифо бўлади. Қон босимини меъёрлаштиради. Бронхит астма, ёш болаларда сурункали ларингит, катта ва кичик ёшдаги ринит, полиноз, зотилжам, пневмания, ўпканинг шаммоллаши, асаб тизими кассаликларига, айниқса уйқуси йўқ беморларга туз ғорида 5 та хона мавжуд бўлиб у хоналар ҳарорати намлиги ва босимидан ва туз макро ва микро элементларида кескин фарқ қилади. 

Turizm sohasi keskin rivoj topayotgan viloyat hududining turistik xizmatlari qanchalik kengayotgan bo‘lmasin, katta-katta investisiyaviy loyihalar amaliyotda salobatli, zamonga xos gavdasini namoyon etayotganini ham alohida ta’kidlash joiz.

Давлатимиз раҳбари томонидан сўнгги йилларда юртимизда миллатлараро тотувлик ва диний бағрикенгликни таъминлаш бўйича салмоқли ишлар амалга оширилмоқда.

Хусусан, "Халқаро дўстлик куни" муносабати билан Термиз шаҳридаги маданият уйида "Дўстлик фестивали" ўтказилди. 

Унда воҳамиздаги тожик, рус ва туркман миллий маданий марказларининг вакиллари ҳамда украин, қозоқ ва қорақалпоқ миллатига мансуб фуқаролар ўзларининг миллий қўшиқ ва рақслари билан йиғилганларга ҳурсандчилик улашди.

Шунингдек, фестивал доирасида миллий маданий марказлар томонидан тайёрланган ҳунармандчилик маҳсулотлари ва миллий таомлар кўргазмаси ҳам намойиш этилди. 

Мамлакатимизда ўтказилаётган "Халқаро дўстлик ҳафталиги" доирасида вилоятнинг барча ҳудудларида байрам тадбирлари ташкил қилинади.
 

Госкомэкология опубликовала фото уникальных видов природной зоны в Фаришском районе.

Тузкан – остаточный водоем Арало-Каспийских вод, он бессточный и солоноватый.

Туристы могут засвидетельствовать окружающие его солончаки и потрясающие пейзажи.

Jizzax viloyatining so'lim go'shalari bugungi kunda barcha xalqaro tashkilotlar va xalqaro rassomlar e'tiborida bo'lmoqda. Jumladan, joriy yilning 15-30 iyul kunlari Shanxay hamkorlik tashkilotiga a'zo davlatlar (O'zbekiston,Rossiya,Mongoliya,Tojikiston, Qozog'iston,Qirg'iziston) davlatlarining taniqli xalqaro rassomlaridan iborat ijofiy guruhining yurtimiz bo'ylab sayohatlari tashkil etilmoqda.

Bugun ushbu xorijiy davlatlarning rassomlaridan iborat ijodiy guruh Zomin tumaniga sayohatga kelishdi. Rassomlar dastlab Zomin tumanidagi Kelajak Kasblar maktabida bo'lishib, u yerda yaratilgan sharoitlar, tashkil etilgan kasb-hunar va o'quv kurslari bilan yaqindan tanishishdi.

Shundan so'ng, mehmonlar tuman markazidagi Xotira maydoni va Nuroniylar maskanida bo'lishib, ushbu majmualar faoliyati bilan tanishtirildi. Bundan tashqari, tashrif davomida ijodiy guruh "Ma'rifatli" jome masjidi hamda tumanda olib borilayotgan boshqa bunyodkorlik ishlari guvohi bo'lishdi.

Urgut tumanidagi Tersak qishlog‘i tog‘lar bag‘rida joylashgan. Birgina o‘tgan - 2021 yilda hududda 20 ga yaqin oilaviy mehmon uyi rasman faoliyat boshladi.

Turistlar uchun qishloqning tabiiy mahsulotlari, milliy taomlarini tayyorlash bo‘yicha mahorat darslari o‘tkazish, urf-odatlarni namoyish etish, agro-turizm yo‘nalishida chorvachilik, bog‘dorchilik hamda dehqonchilikning qadimiy uslublari bilan tanishish yo‘lga qo‘yildi.

- Tog‘ yon-bag‘irlarida dam olish maskanlarining tashkil etilishi sayyohlarning mazmunli hordiq chiqarishiga xizmat qiladi, - deydi Tersak mahallasidagi hokim yordamchisi G‘iyos G‘afforov. – Mahallamiz turizm qishlog‘iga aylantirilgach, 8 kilometr ichki yo‘l asfalt qilindi. Yo‘llarning yaxshilanganini ko‘rgan aholining kelajakka ishonchi oshdi. Tadbirkorlikni boshlash, mehmon uylari ochishni niyat qilganlar safi kengaydi. Shuningdek, mahalliy va xorijiy sayyohlarning qishloqqa qiziqishi oshdi. Shu yil yana 2 ta yangi oilaviy mehmon uyi tashkil qilindi.

- 50 yilga yaqin vaqt davomida maktabda fransuz tili o‘qituvchisi va rahbarlik vazifalarida ishlab, pensiyaga chiqdim, - deydi "Tersak sharsharasi" oilaviy mehmon uyi boshqaruvchisi Qo‘ysin Hasanov. – Yoshligimdan sayyohlik firmasini ochish orzuim bor edi, ammo bunga imkoniyat bo‘lmagandi. Mana keyingi yillarda yurtimizda turizmni rivojlantirishga qaratilgan e’tibor tufayli xonadonimda o‘tirib, xorijlik sayyohlarga xizmat ko‘rsatish imkoniyati yaratildi. Ya’ni biz yashayotgan hududda turizm qishlog‘i tashkil etilib, hovlimning bir qismini mehmon uyi uchun ajratdim. Bu yerda 4 kishi ish bilan band. O‘zim fransuz tili o‘qituvchisi bo‘lganim uchun, dastlab, faqat fransiyalik sayyohlarni qabul qilganman. Bugun Ispaniya, Italiya, Daniya, Germaniya va boshqa mamlakatlardan kelgan sayyohlarga ham xizmat ko‘rsatyapmiz. Shu paytgachayam bu hududga sayyohlar kelib turardi, turizm qishlog‘i tashkil etilgach, mehmonlarimiz soni kundan-kunga ortib boryapti. Kuni kecha 10 nafar fransiyalik mehmonni kuzatdik.

Mazkur qishloqda tog‘ turizmi yo‘nalishida 4 nafar gid ekskursovod faoliyat yuritadi. Sayyohlarni piyoda, ot va boshqa ulovlarda sayr qildirish, qishloqning o‘ziga xos tabiati bilan tanishtirish imkoniyati bor.

- Bir kuni televizorda turizm qishloqlari haqidagi ko‘rsatuvni ko‘rib qoldim, - deydi yana bir oilaviy mehmon uyi bekasi Ofiyat Xudoyberdiyeva. – Biz ham mehmon uyi ochsak bo‘larkan, degan fikr o‘tdi xayolimdan. Turmush o‘rtog‘im bilan maslahatlashib, farzandlarim yordami bilan ish boshladik. Dastlab mahalliy sayyohlar, keyin Qozog‘iston va Rossiya davlatlaridan ham mehmonlar kela boshladi. Biznikiga kelgan mehmonlar tomorqamizdagi ko‘l, uzumzor va olchazorga qiziqadi. Ayollar sigir va echkilarimizni sog‘ib ko‘rishni istashadi. Nokamtarlik bo‘lsayam aytay, men ularga chanqovuz ham chalib beraman. Bunga, ayniqsa, chet elliklarning qiziqishi katta.

Qishloqda tashkil etilgan oilaviy mehmon uylari bir vaqtning o‘zida 250 nafar mahalliy va xorijiy sayyohlarni joylashtirish imkoniyatiga ega. Tabiati xushmanzara, odamlari xushmuomala Tersakda bir marta mehmon bo‘lgan kishi yana borishni istaydi.

O‘zbekiston bo‘ylab sayohat qilish xarajatlarining bir qismini (keshbek) qaytarish tartibi prezidentning 30 apreldagi «Ichki turizm xizmatlarini diversifikatsiya qilish bo‘yicha qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida»gi qarorida ilgari surilgan.

Keshbek 2022 yil 1 sentabrdan boshlab taqdim etiladi. Sayohat xarajatlarini qaytarish Turizm va madaniy meros vazirligining elektron platformasi orqali, shu jumladan ichki sayohatni rejalashtirishni, shuningdek chegirmalar taqdim yetishni va «O‘zbekiston bo‘ylab sayohat qil!» doirasida tayyor turistik paketlarni mustaqil shakllantirishni ta’minlaydigan mobil ilovasi orqali amalga oshiriladi. Builab Sayehat Kil dasturi!

Sayohat xarajatlarini qaytarish sayohat qilish davomida bir vaqtning o‘zida quyidagilar nazarda tutilganda amalga oshiriladi:

• avia, temir yo‘l va (yoki) avtomobil transportidan foydalanish;
• joylashtirish vositalari xizmatlaridan foydalanish;
• madaniyat tashkilotlariga tashrif buyurish;

Sayohat xarajatlarini qaytarish har bir turistga quyidagi miqdorlarda amalga oshiriladi:

• aviaqatnov orqali borib-kelish chiptasi narxining 15 foizi, lekin 150 ming so‘mdan oshmagan miqdorda;
• temir yo‘lda yoki avtobusda borib-kelish chiptasi narxining 15 foizi, lekin 80 ming so‘mdan oshmagan miqdorda;
• joylashtirish vositasida tunab qolish xarajatining 15 foizi, lekin 80 ming so‘mdan oshmagan miqdorda;
• teatr, muzey, sirk va badiiy galereyalarga har bir tashrif chiptasi narxining 50 foizi, lekin 20 ming so‘mdan oshmagan miqdorda.

Xarajatlar faqat ichki sayohat oxirida mahalliy sayyohlarning bank kartasiga platforma orqali qaytariladi, deyiladi hujjatda.

Platforma Davlat soliq qo‘mitasining (SoliqUz) mobil ilovasi bilan integratsiya qilinadi. Shu orqali xarajatlarning haqiqiyligi tekshiriladi.

Turistlarning keshbekini moliyalashtirish uchun Turizm va madaniy meros vazirligi huzuridagi budjetdan tashqari Turizmni qo‘llab-quvvatlash jamg‘armasiga 2022 yilda respublika budjetidan qo‘shimcha mablag‘lar hisobidan 30 mlrd so‘m ajratiladi.

Turizm sohasidagi boshqa yangiliklar

Hujjatda tungi vaqtda (soat 18:00 dan 06:00 gacha) faoliyat yurituvchi turizmning yangi mexanizmlarini joriy etish va rivojlantirish ko‘zda tutilgan:

• maxsus tashkil etiladigan «turizm ko‘chalari»da joylashgan umumiy ovqatlanish korxonalari, ko‘ngilochar va savdo obyektlari, madaniyat tashkilotlari faoliyatini jamoat xavfsizligi va aholi osoyishtaligini ta’minlagan holda to‘sqinliksiz amalga oshirish;
• turistik obyektlarning uzluksiz ishlashini ta’minlash uchun zarur infratuzilma va muhandislik-kommunikatsiya tizimini takomillashtirish;
• madaniy-ko‘ngilochar, konsert-ko‘ngilochar tadbirlarni tashkil etish va o‘tkazish uchun zarur shart-sharoitlarni yaratish;
• maxsus avtobuslar (shuttle-bus) qatnovini yo‘lga qo‘yish;
• turizm namoyishi obyektlarining faoliyat olib borishiga ruxsat berishning yagona tartibini joriy qilish va turizm namoyishi obyektlarini qo‘llab-quvvatlash tizimini yaratish;
• turistik obyektlarning ishlashiga yagona ruxsat berish tartibini joriy yetish va ularni qo‘llab-quvvatlash tizimini yaratish.

Tungi vaqtda faoliyat yurituvchi turistik obyektlarning uzluksiz ishlashini ta’minlash maqsadida davlat tomonidan quyidagi chora-tadbirlar ko‘riladi:

• faoliyat yuritayotgan turizm namoyishi obyektlari atrofi uzluksiz yoritilishi ta’minlanadi, shu jumladan, mazkur hududlar energiya tejovchi texnologiyalar va qayta tiklanuvchi energiya manbalari bilan jihozlanadi;
• turizm namoyishi obyektlari «Xavfsiz shahar» konsepsiyasiga integratsiya qilinadi;
• «turizm ko‘chalari»da jamoat xavfsizligi normalari va talablari doirasida «xavfsizlik chaqiruv tugmalari» o‘rnatiladi hamda «Wi-Fi» zonalari tashkil etiladi;

Kechasi ishlaydigan turistik obyektlarga quyidagi talablar qo‘yiladi:

• obyektlarning ichki qismi, xizmat ko‘rsatish xonalari, kirish va chiqish, shu jumladan, favqulodda vaziyatlar yuz bergan taqdirda harakatlanish va fuqarolarni evakuatsiya qilish joylarida ma’lumotlarni kamida 30 kun davomida saqlash imkonini beruvchi videokuzatuv tizimini o‘rnatish va «Xavfsiz shahar» konsepsiyasiga integratsiya qilish;
• binolarning yon-atrofi, avtoturargoh va ularga tegishli boshqa hududlarni kamida 10 metr masofada yoritish;
• obyektlarni to‘liq tovush o‘tkazmaydigan tarzda jihozlash. Bunda, tungi vaqtda musiqa va tovush kuchaytirgich asbob-uskunalaridan aholining tinchligini buzmagan holda foydalaniladi;
• obyektlarni yong‘in o‘chirish vositalari, birinchi tibbiy yordam ko‘rsatish uchun zarur dori vositalari va tibbiy buyumlar to‘plamiga ega tibbiy yordam qutichalari bilan ta’minlash;
• binoning barcha uchun ko‘rinarli joylarida yong‘in va boshqa favqulodda vaziyatlar yuz bergan taqdirda harakatlanish va fuqarolarni evakuatsiya qilish chizmasi hamda tezkor va qutqaruv xizmatlarining telefon raqamlari aks ettirilgan ma’lumotlarni aks ettirish talabi belgilanadi.

Hujjat davlat organlarining qonunga rioya qilgan holda tungi vaqtda ishlayotgan tadbirkorlar faoliyatiga asossiz aralashuvlar va byurokratik to‘siqlar o‘rnatishini taqiqlaydi.

O‘zbekiston avtomobil yo‘llari bo‘ylab (Turistik transport yo‘lagi) «karvonsaroy» barpo etiladi, ularning har biri turistik xizmatlar ko‘rsatadi. Xususaye hunarmandchilik va mahalliy qishloq xo‘jaligi mahsulotlarini sotish bo‘yicha xizmatlari, avtomobillarga, shu jumladan, elektr transport vositalariga xizmat ko‘rsatish shoxobchalari, to‘xtash joylari va sanitariya inshootlari faoliyati yo‘lga qo‘yiladi. Har bir «karvonsaroy» atrofiga daraxt va butalar ko‘chatlari ekiladi.

Uch oylik muddatda Aqchako‘l, Ashshi ko‘l, Zikri ko‘li, Aydarko‘l, Tuzkon ko‘li va To‘dako‘l ko‘llari hududida sohilbo‘yi zonalarini tashkil etish uchun 10 yilgacha muddatga ijaraga beriladi. U yerda ekologik va sanitariya talablariga javob beradigan yengil konstruksiyalardan qurilgan bino va inshootlar barpo etiladi.

Самарқанд – тарихи бир неча минг йилларга бориб тақаладиган қутлуғ маскан. Ер юзининг сайқали, Шарқ гавҳари, қадимий ва ҳамиша навқирон, алломаларга бешик бўлган замин, деган таърифу тавсифларга сазовор бўлган кент.

Дунёнинг исталган мамлакатига бориб, “Самарқандданман” деб айтсангиз ўзгача ҳурмат ва ҳавас билан қарши олишади. Бу заминда бўлганини гапиради ёки бориш орзусида эканини айтади. Ана шундай пайтда бежиз Самарқанд инсон умри давомида бир марта бўлса-да бориб кўриш шарт бўлган шаҳарлар қаторида эътироф этилмаганини англайсиз. Бўлмаса, дунёда мамлакат камми, шаҳарлар камми? Самарқанд ана шу минглаб шаҳарлар қаторида элликтадан биттаси. Бу ҳам бир неча йил олдинги эътироф. Балки бугун Самарқанд йигирмата, ўнта энг эътибордаги шаҳарлар қаторидадир. 

Майли, буниси ўз йўлига. Лекин айни чоғда Самарқанд чиндан ҳам дунёнинг йирик маданият, маърифат, сиёсий мулоқотлар марказига айланмоқда. Табиийки, бу ерга келувчи сиёсий арбоблар, олим, уламолар, сайёҳлар ҳар қачонгидан кўпайган. Энг муҳими, улар борадиган манзиллар бугун фақат Регистон ва Шоҳизинда, Амир Темур мақбараси ва Ҳазрати Хизр масжиди, Имом Бухорий ва Имом Мотуридий мажмуаларидан иборат эмас, ўнлаб, балки юзлаб объектлар бор. Уларнинг барчаси бориб кўришга, зиёрат қилишга ва завқланишга арзийди, диди нозик ҳар қандай инсонни ҳайратлантиради.

Туризм йил давомида 

Шу пайтгача Самарқандда баҳор ва куз ойларини сайёҳлик мавсуми ҳисоблашарди. Сабабини сўрасангиз, ушбу вақтда ҳаво салқин ва саёҳат учун қулай бўлади, хорижликлар асосан, шу пайтни танлайди, деб жавоб беришарди. Аммо бу гапга ишониш қийин, шундай гаплар билан ўзимизга тасалли берганмиз, холос. Миср доим иссиқ бўлса-да сайёҳлар эҳромларни кўриш учун йилнинг тўрт фаслида ҳам бу сеҳрли ўлкага боради-ку. Ёки Осиё мамлакатларида ёз ойлари биздаги каби жазирама бўлмайдими, Европа ва Америкада қор ёғмайдими, ёмғирлар мавсуми йўқми? Бор, албатта. Зиёрат учун, саёҳат учун ҳар бир фаслнинг ўзига яраша гўзаллиги, фойдалана олсангиз, қулайлиги мавжуд. Шу йилнинг баҳор ойлари эди. Ургутдаги Терсак туризм қишлоғи ҳақида мақола тайёрлаш учун бу гўзал гўшага борганимизда Франциялик сайёҳларни учратдик. Аксарияти кекса ёшли кишилар бўлгани учун “ҳозир тоғларимизда кўп ёмғир ёғяпти, бундай вақтда кўнгилдагидек саёҳат ҳам қилолмаётгандирсизлар”, деб сўрадик улардан.

– Биз шунинг учун саёҳатга келдик-ку, – деди улардан бири кутилмаганда. – Ўзбекистоннинг табиатини яхши биламиз, қолаверса, ҳозир қачон, қаерда, қандай об-ҳаво кузатилишини ҳам бир неча кун олдин билиш мумкин. Саёҳат учун фақат қуёшли, салқин пайт бўлиши шарт эмас, Ўзбекистонинг гўзал табиатидан ҳар қандай шароитда баҳра олиш мумкин. Бизга шуниси ёқади.

Тўғри-да тўрт фасли бирма-бир намоён бўладиган юртлар дунёда кўп эмас. Не бахтки, Ўзбекистон ана шундай ўлка. Йилнинг тўрт фасли ҳам ўз вақтида, ўз ўрнида келади. Шунинг учун бугун юртимизда сайёҳликка мавсумий деб қараш тушунчаси йўқолмоқда.

Ўн йил олдинги билан таққосласак, фарқ жуда катта бўлиши табиий, яқин йилларга назар солайлик. Маълумотларга кўра, Самарқандга пандемиядан олдин, 2019 йилнинг биринчи ярмида 198 минг нафар хорижлик, 1 миллионга яқин маҳаллий сайёҳ келган экан. Бу йил эса 114 давлатдан 240 минг нафардан ортиқ чет эллик, 1 миллион 245 минг нафар маҳаллий турист келибди. Чет эллик сайёҳларнинг Самарқандда бўлиш кунлари уч йил олдин ўртача 2 кунни ташкил этган бўлса, бугун 2,6 кунга етди. Кунлик харажати ўртача 100 АҚШ долларидан 152 долларга етган. Маҳаллий сайёҳларда ҳам ана шундай ўсиш кўрсаткичларини кўриш мумкин.

Бу – шунчаки рақамлар эмас, албатта, унинг ортида қанча иш ўрни, қанча даромад, қанча сервис, инфратузилма борлиги соҳа иши билан таниш бўлганларга яхши маълум.

– Туризм соҳасини ривожлантириш мақсадида кейинги етти йилда Ўзбекистон Республикаси Президенти ва ҳукумати томонидан 30 дан зиёд фармон ва қарорлар қабул қилинди, – дейди Самарқанд вилояти ҳокимининг туризм, маданият, маданий мерос ва оммавий коммуникациялар масалалари бўйича ўринбосари Р.Қобилов. – Бир қатор давлатлар фуқаролари учун виза тартиблари соддалаштирилди. Қўшни мамлакатлар билан фаол ҳамкорлик алоқалари йўлга қўйилди. Туризм соҳаси вакиллари давлатимиз томонидан ҳар томонлама қўллаб-қувватланди. Пандемия шароитида эса уларга кўплаб имтиёз ва енгилликлар берилди. Ана шу ишлар натижасида пандемия чекловлари юмшатилгач, туристик фирма ва компанияларимиз иш фаолиятини қийналмай давом эттирди. Соҳанинг иқтисодиётдаги улуши тез суратларда ошиб бормоқда. Масалан, ўтган йил туризм хизматларининг вилоятимиз ялпи ҳудудий маҳсулотидаги улуши 0,8 фоизни ташкил этган бўлса, жорий йилнинг биринчи чорагида 1,2 фоиздан ошди. Албатта, бу ҳам катта рақам эмас, аммо бугун яратилаётган имконият ва шароитлар туфайли кўрсаткич ошиб бориши аниқ.

Айни пайтда вилоятимизда 6642 ўринли 154 та меҳмонхона, 791 ўринли 32 та ҳостел ва 2585 ўринли 270 та меҳмон уйи мавжуд. Йилнинг дастлабки беш ойида 14 та меҳмонхона, 28 та меҳмон уйи фаолияти йўлга қўйилди. Туроператорлар сони 10 тага ошди ва 200 га яқинлашди.

Меҳмонхона ва туристик фирмалар фақат Самарқанд шаҳрида ташкил этилмаяпти, вилоятимизнинг бошқа ҳудудларида ҳам очилмоқда. Жумладан, яқинда Каттақўрғон туманида 25 ўринли битта меҳмонхона, Тойлоқ туманида 6 та ва Нуробод туманида 4 та оилавий меҳмон уйи очилди.

Янги йўналиш ва хизматлар кўпайди

Шу пайтгача Самарқандга келадиган сайёҳлар асосан шаҳардаги тарихий обидалар ва муқаддас қадамжоларга бориш билан чекланарди. Зиёрат туризми йўналишидаги сайёҳлар Имом Бухорий мажмуаси ва шу каби бошқа объектларга борарди. Эндиликда Самарқандда зиёрат туризми объектлари сони 50 тадан ошди. Шунингдек, 42 та гастрономик туризм нуқтаси, 25 та экотуризм маскани, 21 та тиббий туризм муассасаси, 10 та этнотуризм, 16 та агротуризм объекти ташкил этилди ва уларнинг барчасида ҳамма вақт сайёҳлар бор.

– Мамлакатимизга ташриф буюрувчи хорижий туристлар асосан халқимизнинг миллий турмуш тарзига, урф-одатларига қизиқиш билдиради, – дея сўзида давом этади Р.Қобилов. – Шу мақсадда икки йил олдин Самарқанд туманидаги тарихий Конигил қишлоғини туризм қишлоғига айлантириб, бу ердаги Сиёб ариғи атрофи обод қилинди ва элликдан ортиқ туристик хизматлар объекти, жумладан, 20 та меҳмон уйи, 15 та устахона, сувинер дўконлари ва миллий таомлар тайёрлаш ошхоналари, новвойхона, ун тегирмони, шолини оқлаш тегирмони ишлаяпти. Сайёҳлар уларнинг фаолияти билан танишиш баробарида шу маҳсулотлардан тайёрланган миллий таомларни татиб кўришлари, бу таомларни тайёрлаш жараёнларини кузатишлари мумкин. Масалан, Конигилда етиштирилган гуруч шу ердаги тегирмонда тозаланиб, палов тайёрланади. 

Конигилдаги тажриба ўзини оқлагач, Ургут туманидаги Терсак, Пайариқдаги Чоштепа, Нурободдаги Оқсой, Каттақўрғон туманидаги Андоқсой ва Қўшработдаги Пангат қишлоқларини туризм қишлоғига айлантириш ишларига киришдик. Мазкур туризм қишлоқларида бир қатор хизмат кўрсатиш турлари, яъни оилавий меҳмон уйлари, миллий таомлар тайёрлайдиган умумий овқатланиш шохобчалари, кулолчилик, каштачилик каби хизматлар йўлга қўйилмоқда. 

Экстремал туризм ёки сафари туризми йўналишида 5 та янги йўналиш ташкил этилди. Яъни, 22 километрлик “Самарқанд – Тарағай” йўналишида Амир Темур ғоригача, 12 километрлик “Самарқанд-Шаршара” йўналишида экстремал тоғ туризми бўйлаб саёҳат қилиш мумкин. Бу йўналишларда альпинизм, тоғ бўйлаб пиёда юриш, велосипедда ҳаракатланиш имконияти яратилган. 

Туризм кўчалари сонини янада кўпайтириш, сайёҳларга туну-кун савдо ва сервис хизматлари кўрсатиш бўйича ҳам аниқ дастурлар асосида иш олиб борилмоқда. Ушбу йўналишда Самарқанд шаҳридаги Ислом Каримов кўчасини “shopping” туризм кўчасига, Бозоров кўчасини “Pub Street” кўчасига, Алишер Навоий кўчасини санъат ва туризм кўчасига айлантириш ишлари олиб борилмоқда. Шаҳарнинг марказий ва сайёҳлар кўп ҳаракатланадиган кўчаларда 30 дан зиёд FOOD TRUCK (кўчма овқатланиш шохобчалари) фаолияти йўлга қўйилди. Худди шундай кўчалар барча туман ва шаҳарларда ҳам ташкил этилмоқда. 

Сайёҳларни кўпроқ жалб қилишнинг яна бир усули оммавий сайл ва фестивалларни кўпайтиришдир. Бу борада йил якунига қадар 12 та йирик тадбир, жумладан, 1 та ярмарка, 5 та фестивал, 2 та спорт тадбири, 2 та кўргазма танлови, 1 та карнавал ҳамда ёшлар ва зиёрат туризм ҳафталиги тадбирлари ташкил этиш кўзда тутилган. Бу тадбирлар белгиланган вақтда ўтказиб келинмоқда. Масалан, Наврўз умумхалқ байрами кунларида Самарқанд шаҳрида “Кабоб фестивали”, Жомбой туманида “Улоқ кўпкари” мусобақаси, Ургут туманида “Миллий ҳунармандчилик маҳсулотлари кўргазмаси” ўтказилди. Йил якунига қадар “Самарқанд нон сайли”, “Анжир сайли” каби тадбирлар кўзда тутилган.

Вилоятга ташриф буюрувчи сайёҳларга қулайликлар яратиш мақсадида яқинда Самарқанд халқаро аэропортида енгил автотранспорт воситаларини қисқа муддатли ижарага бериш хизмати жорий этилди.  Ушбу хизмат доирасида ўнга яқин “Volkswagen” ва “Mersedes-Benz” русумли электромобиллар хорижий туристларга ижарага берилмоқда. Алишер Навоий кўчасининг Университет хиёбони билан кесишган қисмида велосипед тўхташ жойи ва ижара хизмати ташкил этилди.

Вилоятдаги сайёҳлар кўп борадиган 26 та музей ва маданий мерос объектларида ҳам сайёҳлар учун муносиб шарт-шароит яратишга алоҳида эътибор қаратилмоқда. Айни пайтда ушбу объектларнинг аксариятида пандуслар ўрнатилиб, ногиронлиги бўлган шахсларнинг эркин ҳаракатланиши учун имкониятлар кенгайтирилган. Шунингдек, объектларда аудио гид, гид-таржимон, миллий либослар ижараси хизматлари йўлга қўйилди. Регистон майдонида маданий дастурлар, концертлар намойиш этилмоқда. Музейлар соат 22:00 гача фаолият кўрсатмоқда.

Замонавий аэропортдан кўркам масканлар сари

БМТ халқаро туристик ташкилоти (UNWTO) маълумотига кўра, Ўзбекистон туризм соҳаси ўсиш суръати бўйича жаҳонда тўртинчи ўринни эгаллаган. Бу албатта, сайёҳларга замон талабларига мос сифатли хизмат кўрсатишни, замонавий инфратузилма яратишни тақозо этади.

Айни шу мақсадда 2018 йилда Самарқанд халқаро аэропортини кенгайтириш режалаштирилди. 2019 йилнинг июлида Президент Шавкат Мирзиёев ташаббуси билан лойиҳа миқёси янада йириклашди. Аэропорт билан биргаликда Самарқандда замонавий туристик марказ қуриш белгиланди.

Икки йил давомида Самарқанд аэропортида қурилиш-бунёдкорлик ишлари амалга оширилди. Замонавий терминал биноси ҳамда янги учиш-қўниш йўлаги, замонавий радиолокация тизими, 24 та самолёт ҳамда 700 автомобиль учун тураргоҳ барпо этилди. Иккита телескопик трап орқали 4 та самолётга чиқиш енглари ҳозирланди. 

Аэропортнинг янги терминалининг йўловчи ўтказиш қуввати соатига 1000 кишини ташкил этади. Мунтазам рейслар сони эса ҳафтасига 120 тагача етади. Айни пайтда мазкур аэропорт маҳаллий аҳоли ва хорижлик сайёҳларга ўз эшикларини очиб, сифатли хизмат кўрсатмоқда.

Бугунги кунда Ислом оламининг қутлуғ зиёратгоҳларидан бири саналган, Пайариқ туманидаги Имом Бухорий мажмуасини ҳам қайта қуриш ишлари давом этмоқда. Давлатимиз раҳбари ташаббуси билан ушбу мажмуа буюк муҳаддис Имом Бухорий бобомизнинг муқаддас динимиз йўлидаги хизматларига муносиб тарзда бунёд этилмоқда. Бу ерда 10 минг ўринли масжид, 21 гектар майдонда улуғ аждодларимизнинг диний мероси ва моддий маданий мерос объектларини акс эттирувчи тематик хиёбон, 3 та меҳмонхона ва 24 та оилавий меҳмон уйларидан иборат, шунингдек 3000 нафар зиёратчиларга хизмат кўрсатувчи “ҳалол” стандартига эга умумий овқатланиш корхоналари фаолияти йўлга қўйилиб зиёрат туризми мажмуаси барпо этилади.

Президентимиз 15 июль куни Самарқандга ташрифи давомида ҳам мазкур объектда бўлиб, қурилиш ишларини ўз вақтида ва сифатли бажариш, бу ерда зиёратчилар учун ҳар томонлама қулай шароит яратиш юзасидан кўрсатмалар берди. 

Самарқанд туманида жойлашган эшкак эшиш канали атрофида 260 гектар майдонда янгидан бунёд этилаётган “SILK ROAD SAMARKAND” туристик мажмуаси ҳам бугун Самарқанддаги энг йирик ва асосий қурилиш объектларидан бири ҳисобланади. Айни пайтда сўнгги пардозлаш ва ҳудудни ободонлаштириш ишлари давом этаётган мазкур лойиҳанинг умумий қиймати 353 миллион долларга баҳоланмоқда. Яқин кунларда очилиши режалаштирилган кўп тармоқли сайёҳлик мажмуаси нафақат Самарқанд, балки бутун Марказий Осиё учун замонавий мажмуага айланиши, маданий, гастрономик, тиббий ва ишбилармонлик туризми объектларини бирлаштириши кўзда тутилмоқда.

Марказда жаҳон андозалари даражасидаги меҳмонхоналар, истироҳат боғи, дам олиш масканлари, ресторанлар, кафе ва барлар, шунингдек, халқаро анжуманлар маркази ва маданият масканлари жойлашади. Халқаро архитекторлар ва муҳандислар жамоаси томонидан ишлаб чиқилган замонавий лойиҳа турли тематик зоналарни бутун Марказий Осиё минтақасида ўхшаши бўлмаган уйғун меъморий ансамблга бирлаштирган.

Комплекс бир нечта бўлимдан ташкил топган бўлиб, эшкак эшиш каналининг шимолида конгресс маркази ва ландшафтлар билан безатилган тўртта ҳашаматли меҳмонхонани ўз ичига олган бизнес кластер жойлашган. Жанубий кластерга ҳар бирининг ўзига хос даволаш-санаторий йўналишига эга бўлган тўртта бутик меҳмонхона, шунингдек, экоқишлоқ, “Абадий шаҳар” тарихий-этнографик мажмуаси, савдо майдончалари киради.

Мазкур объект ҳақида батафсил тўхталмаймиз. Сабаби бу ҳақда яқин кунларда мажмуа очилиши муносабати билан кенгроқ, алоҳида материал тайёрлаймиз.

Умуман, айни чоғда Самарқанд вилоятида туризм соҳасида 365 та янги лойиҳа амалга оширилмоқда ва уларнинг ишга тушиши билан 15 мингга яқин янги иш ўринлари яратилади. Иш ўрни шунча бўлганидан кейин, бу масканлар хизмат кўрсатадиган туристлар сонини тасаввур қилаверинг.

Бугун Самарқанд – жаҳон туризм марказларидан бирига айланмоқда. Бу баландпарвоз гап эмас, реал ҳақиқат. Буни халқаро ташкилотлар эътироф этмоқда, дунё аҳли Самарқандга интилмоқда. Самарқанд том маънода ер юзининг сайқалига айланиб, дунё аҳлини ўзига чорламоқда.

Самарқандга хуш келибсиз!

Ғолиб Ҳасанов, Алишер Исроилов (сурат), ЎзА

https://uza.uz/uz/posts/samarqand-faqat-registondan-iborat-emas-yoxud-er-yuzining-sayqali-turistik-salohiyatiga-bir-nazar_391436