Шумонайлик бир гуруҳ ёшларнинг туманимиздаги сўлим оромгоҳларида дам олаётганликлари борасида маълумот бериб ўтган эдик. Дам олиш онларини янада мароқли ва мазмунли ўтказиш мақсадида болажонлар иштирокида Хива шаҳрига саёҳат уюштирилди. 
Болажонлар очиқ осмон остидаги музей шаҳарни тамоша қилиш баробарида тарихий обидаларни ҳам зиёрат қилдилар. 
Саёҳат болажонлар учун  унитилмас лаҳзаларга бой бўлди.
 

O‘zbekiston Respublikasi Investitsiyalar va tashqi savdo vazirligi huzuridagi O‘zbekiston texnik jihatdan tartibga solish agentligining 2022-yil 13-iyuldagi 05-1436-son qaroriga binoan O‘z DSt ISO 17679:2022 (ISO 17679:2016, IDT) “Turizm va yondosh xizmatlar. Sogʻlomlashtiruvchi spa kurort. Xizmatlarga doir talablar” davlat standarti tasdiqlandi.

Mazkur standart sog‘lomlashtiruvchi spa-kurort xizmatlariga, asosiy yordamchi jarayonlarga va mijozga ko‘rsatiladigan xizmatlar sifatiga doir talablarni belgilaydi.

Ushbu standartdan barcha turdagi va o‘lchamdagi sog‘lomlashtiruvchi spa-kurortlari, hatto ular boshqa faoliyatning bir qismi bo‘lsa ham (masalan, joylashtirish vositalari, fitnes markazlari va kasalxonalar) foydalanishi mumkin.

Ta'kidlash kerakki, mazkur standart O‘zbekiston turizm infratuzilmasini yanada rivojlantirish hamda tashrif buyuruvchilar orasida sog‘lomlashtiruvchi spa-kurorti mijozlari dam olishi, osoyishta fikr yuritishi, tanani, ongni va ruhni jonlantirishi orqali sog‘liqlarini mustahkamlashlari uchun sharoit yaratish maqsadida ishlab chiqildi.

Toshkent viloyatidagi Ichki va Ziyorat turizmida olib borilgan ishlar, hududdagi ziyorat obyektlarining holati hamda mavjud muammolarni aniqlash va bartaraf etish bo‘yicha Turizm va madaniy meros vazirligining ishchi guruh vakillari viloyatning hududiy boshqarmasida bo‘lishdi. 

Nazorat jarayonida O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2022-yil 30-apreldagi “Ichki turizm xizmatlarini diversifikatsiya qilishga oid qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi PQ-232-son qarorining 17-bandi ijrosi bo‘yicha hududda mavjud madaniy meros obyektlarining tahlili hamda o‘tkazilgan xatlov yuzasidan kuzatuvlar olib borildi.

Shuningdek, viloyatdagi “Iyk-Ota” va “Shodmalik ota” ziyoratgohlarida yaratilgan sharoitlar o‘rganilganda namozxona mavjudligi, sanitar-gigiyenik shoxobchalar mavjudligi, 500 ta kitoblar jamlanmasidan iborat kutubxona shakllantirilganligi, obodonlashtirish ishlari olib borilganligi ma’lum bo‘ldi. Shu bilan birga, boshqa qadamjolar ham ham sayohatchilar uchun barcha sharoitlar, jumladan chiqindi qutilari mavjudligi, yo‘l ko‘rsatkich belgilari o‘rnatilganligi, ko‘kalamzorlashtirish ishlari olib boriganligiga guvoh bo‘lindi.

– Obodon ishlariga mehr berganliklaring ma’lum va bu meni quvontirdi, deydi ziyoratgohda farroshlik qilayotgan ayollar bilan suhbat davomida Turizm va madaniy meros vazirligining ishchi guruhi a’zosi Ichki va ziyorat turizmini rivojlantirish boshqarmasi mas’ul xodimi Soliyeva Shaxlo mamnuniyat bilan.

O‘rganishlar natijasida qaror ijrosi yuzasidan “O‘zbekiston bo‘ylab sayohat qil” shiori ostida yillik reja asosi (834 ming may iyul oylari) da joylarda tashkiliy va tag‘ibot ishlari olib borilganligi ma’lum bo‘ldi. Buning pirovardida 316.7 ming aholining sayohatlari amalga oshirilib, rejaga nisbatan 102.7% ga erishilgan.

Bu borada sayohatlarning amalga oshirilish samaradorligini yaxshilash uchun viloyatda mavjud sharoitlar yo‘lga qo‘yilgan. Xususan, hududda hozirgi kunda 68 nafar gid ekskursavodlar faoliyati mavjud hamda faol 53 ta turkompaniyalar bilan ishlar amalga oshirilmoqda.

Kuzatuvlar yakuniga ko‘ra, olib borilgan ishlar ijobiy baholanib, kamchiliklarni bartaraf etish bo‘yicha ko‘rsatmalar berildi.  

Jizzax viloyatining so'lim go'shalari bugungi kunda barcha xalqaro tashkilotlar va xalqaro rassomlar e'tiborida bo'lmoqda. Jumladan, joriy yilning 15-30 iyul kunlari Shanxay hamkorlik tashkilotiga a'zo davlatlar (O'zbekiston,Rossiya,Mongoliya,Tojikiston, Qozog'iston,Qirg'iziston) davlatlarining taniqli xalqaro rassomlaridan iborat ijofiy guruhining yurtimiz bo'ylab sayohatlari tashkil etilmoqda.

Bugun ushbu xorijiy davlatlarning rassomlaridan iborat ijodiy guruh Zomin tumaniga sayohatga kelishdi. Rassomlar dastlab Zomin tumanidagi Kelajak Kasblar maktabida bo'lishib, u yerda yaratilgan sharoitlar, tashkil etilgan kasb-hunar va o'quv kurslari bilan yaqindan tanishishdi.

Shundan so'ng, mehmonlar tuman markazidagi Xotira maydoni va Nuroniylar maskanida bo'lishib, ushbu majmualar faoliyati bilan tanishtirildi. Bundan tashqari, tashrif davomida ijodiy guruh "Ma'rifatli" jome masjidi hamda tumanda olib borilayotgan boshqa bunyodkorlik ishlari guvohi bo'lishdi.

"Uzbekistan Airways" Мустақиллик байрами муносабати билан 2022 йил 1 сентябрдан 4 сентябргача амалга ошириладиган маҳаллий авиақатновларга 50 фоиз чегирма эълон қилди.
 

Навоий вилояти Қизилтепа тумани ҳудудида жойлашган Тўдакўл сув ҳавзаси атрофидаги дам олиш масканлари ёз ойларида дам олувчилар билан янада гавжумлашган.

Ушбу сайёҳлик объектлари пляж, бассейн, аквапарк, мини Диснейленд, замонавий меҳмонхоналар, дам олиш айвонлари, ресторан, ёзги терасса, табиат қўйнидаги ўйингоҳ, тиббиёт бурчаги, соғломлаштириш маскани, спорт ўйингоҳи, автотураргоҳ каби турли қўшимча хизматларни ўз ичига олган. Очиқ осмон остида ўтказилаётган бир-биридан қизиқарли концерт ва шоу дастурлари ташриф буюрувчиларнинг мароқли дам олишга хизмат қилмоқда.

Сирож АСЛОНОВ (сурат),ЎзА 

Жорий йилнинг 22–24 июль кунлари «Ўзбекистон маданий мероси – янги Ренессанс пойдевори» VI Халқаро Конгресси бўлиб ўтди.

Маълумот учун: Бутунжаҳон жамияти «Ўзбекистон маданий мероси жаҳон тўпламларида» лойиҳаси асосида ташкил этилган ва 2018 йилда Парижда расман рўйхатдан ўтган. 

Халқаро конгресс фонида Бухородаги Модарихон мадрасасида "Ҳунармандчилик маркази" нинг барпо этилиши ва унинг сайёҳлар учун ташриф манзилига айлантирилганлиги қувонарли ҳол бўлди. 

Маълумотларга кўра, XX асрнинг бошларида Бухорода 250 дан зиёд мадраса мавжуд бўлган. Шулардан бири 1566—67 йилларда Абдуллахон томонидан онаси шарафига бунёд этилган “Модарихон” мадрасасидир. XVI аср меъморчилик анъаналарини ўзида ифодаловчи бу ёдгорлик Абдуллахон мадрасаси қаршисида жойлашган.

Иккаласи Қўш мадраса мажмуасини ташкил қилади. Мадраса улкан пештоқ, миёнсарой, дарсхона, масжид ва ҳовли атрофида икки қаватли қилиб қурилган айвонли ҳужралардан иборат.

Хоналарнинг ҳар бирида эшик ва унинг тепасида ганчкори панжара мавжуд бўлган.“Модарихон” мадрасаси 1960 йилда давлат томонидан муҳофазага олинган. 

Шундан сўнг мадраса биноси туристлар учун саёҳат маршрутига киритилади. Истиқлол йилларида мадраса тўла таъмирланиб, кўҳна Бухоро кўркига кўрк қўшди.

Бухоро шаҳар прокуратураси ташаббуси билан айни вақтга қадар бўш турган мазкур маданий мерос объектидан самарали фойдаланиш мақсадида Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2009 йил 8 апрелдаги “Давлат мулкини ижарага бериш тартибини такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги қарори асосан мадраса Бухоро шаҳридаги “Ишга марҳамат” мономарказига берилди. 

Ўз даврида илм-маърифат маскани ҳисобланган ушбу мадраса таъмирлаш-пардозлаш ишларидан сўнг ҳунармандчилик марказига айланди.

Эндиликда бу ерда 20 нафар ҳунармандлар томонидан мономарказ билан тузилган шартнома асосида мисгарлик, ёғоч ўймакорлиги, кандакорлик, каштачилик, зардўзлик, миниатюра рассомчилиги сингари ҳунарларни ўргатиш имконияти яратилди.

Гуличеҳра ДУРДИЕВА,

"Янги Ўзбекистон" мухбири

Сурхондарё вилояти Экология ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш бошқармаси Ахборот хизмати томонидан тақдим этилган фото суратларда Бойсун туманида жойлашга Бойсун ўрмон хўжалигининг табиат манзараларидан акс этган.

O‘zbekiston 4–7-avgust kunlari Moskvada “ВДНХ” (Выставка достижений народного хозяйства — xalq xo‘jaligi yutuqlari ko‘rgazmasi) sanoat maydonida bo'lib o‘tadigan «Путешествуй!» (“Sayohat qil!”) turizm forumida hamkor davlat sifatida ishtirok etadi. 

Mazkur tadbir Roskongress jamg‘armasi tomonidan Turizm federal agentligi (Rosturizm) va ВДНХ hamkorligida tashkil etilmoqda.  Forum Rus Geografiya Jamiyati va Rossiya Turoperatorlari Assotsiatsiyasi (АТОР) ko‘magida bo‘lib o‘tadi. 

Ma'lumot uchun, 2022-yilning mart oyida turistlar oqimini birgalikda oshirish bo‘yicha harakat rejasi imzolangandi. Xususan, Rossiya va O‘zbekistonda Turizm yilini o‘tkazish, “Buyuk ipak yo‘li” turizm yo‘nalishini rivojlantirish va hokazolar rejalashtirilgan.

“Biz forum tashkilotchilari sifatida bu yil O‘zbekiston hamkor davlat ekanidan faxrlanamiz. Bu boy tarixga va qadimiy meʼmoriy obidalarga ega mamlakat. So‘nggi yillarda ko‘plab rossiyaliklar O‘zbekistonni alohida e’tirof etishmoqda. Forum mehmonlari O‘zbekistonning diqqatga sazovor joylari, yo‘nalishlari va infratuzilmasi bilan yaqindan tanishadilar. Bundan tashqari, ular Toshkentning eng yaxshi oshpazlari tomonidan tayyorlangan palovni tatib ko‘rish imkoniyatiga ega bo‘ladilar”, — dedi Roskongress jamg‘armasi direktori o‘rinbosari Vladimir Zatinayko.

Forumda Turizm va madaniy meros vazirligi, “Milliy PR-markazi” DUK, “Uzbekistan Airways” Milliy aviakompaniyasi, “OʻZSHAROBSANOAT” AJ vakillaridan iborat Oʻzbekiston delegatsiyasi turizm sohasidagi tadbirkorlik subyektlari va hunarmandlar bilan birgalikda bir vaqtning o‘zida ikkita stendni taqdim etadi: biznes-stend hamda mamlakatimizning turizm salohiyati va madaniyatiga bag‘ishlangan stend. 

Biznes-stend 55-pavilyonda joylashtirilib, unda mamlakatimizning yangi manzillari va sayyohlik yo‘nalishlari namoyish etiladi.  Shuningdek, “Ipak yo‘li” xalqaro turizm va madaniy meros universiteti vakillari turizm sohasida ta’lim olish imkoniyatlari haqida so‘z yuritadilar. O‘z navbatida, O‘zbekistonning turizm salohiyati va madaniyatiga bag‘ishlangan stend 55-pavilyonga tutash hududda joylashtiriladi.  

Bu yerda Oʻzbekiston delegatsiyasi tomonidan hunarmandlarning ishlari, oʻzbek milliy taomlari, sayyohlikning turli ko‘rinishlari haqida maʼlumotlar taqdim etiladi, shu bilan birga, Oʻzbekistonda ishlab chiqarilgan sharoblar degustatsiyasi (tatib koʻrish marosimi) va hunarmandchilik buyumlarini tayyorlash boʻyicha mahorat darslari tashkil etiladi.

Shuningdek, forum doirasida Rossiya Federatsiyasi davlat tashkilotlari vakillari bilan muzokaralar oʻtkazish, Rossiya turizm sanoati subyektlari bilan B2B formatida uchrashuvlar tashkil etish hamda yalpi muhokama va konferensiyalarda ishtirok etish rejalashtirilmoqda.

"30-iyul - Xalqlar do'stligi kuni" munosabati bilan, viloyat Madaniyat markazlari bilan hamkorlikda joylarda madaniy-ma'rifiy tadbirlar o'tkazilmoqda.

Oʻzbekiston CrescentRating tomonidan har yili eʼlon qilinadigan World Muslim Travel Indexʻda kuchli oʻntalikka kirdi. Bu haqda Singapurda musulmon turizm bozorini tiklash va rivojlantirishga bagʻishlangan “Halal In Travel – Global Summit 2022” sammitida maʼlum qilingan.

Qayd etilishicha, ushbu reytingni ishlab chiqishda mamlakatning sayyohlar uchun ochiqlik siyosati, musulmon turistlar uchun yaratilgan imkoniyatlar, targʻibot va marketing, islom merosini sayyohlarga yetkazish darajasi kabi qirqdan ortiq mezon hisobga olingan. CrescentRating tashkiloti rahbari Fazal Bahardin joriy yilgi koʻrsatkichlarga alohida toʻxtalib, Oʻzbekistonni reytingda eng tez koʻtarilgan va boshqalarga oʻrnak boʻlayotgan davlat sifatida tan olgan.

Maʼlumot oʻrnida, Oʻzbekistonda 1-yanvardan boshlab 35 ta restoran (tezkor ovqatlanish tarmoqlari) va 4 ta mehmonxona reyting va “Halol” sertifikatiga ega boʻlgan.

Bu yil Turkiya, Saudiya Arabistoni va Indoneziya birgalikda ikkinchi oʻrinni egalladi. Soʻnggi paytlarda turizm sohasida ham sezilarli yutuqlarga erishayotgan Oʻzbekiston oʻz reytingini yetti pogʻonaga yaxshilab, dunyoda 9-oʻrinni, IHT mamlakatlari orasida Misr, Oman, Quvayt, Marokash, Livan kabi mamlakatlarni ortda qoldirib, 6-oʻrinni egalladi. Bu MDH va Markaziy Osiyo davlatlari orasida eng yuqori oʻrindir.

Malayziya halol sayohatlar boʻyicha dunyodagi eng yaxshi yoʻnalish sifatida oʻz mavqeini saqlab qoldi. MasterCard-Crescent Rating Global Musulmon Sayohat Indexning (GMTI) 2022-yil reytingiga koʻra, mamlakat “Yilning Islom Hamkorlik Tashkilotiga aʼzo mamlakatlar orasida musulmonlar uchun doʻstona yoʻnalish” roʻyxatida yana birinchi oʻrinni egalladi. Malayziya 2015-yilda bu indeks ishga tushirilgandan beri birinchi oʻrinni egallab turibdi. Bu yil Turkiya, Saudiya Arabistoni va Indoneziya birgalikda ikkinchi oʻrinni egalladilar. GMTI musulmon sayohat bozorining umumiy koʻrsatkichlarini kuzatib boradi.

Ushbu Indeks yaqinda Singapurda boʻlib oʻtgan Halal In Travel-Global Summit 2022 davomida eʼlon qilindi. MasterCard va Crescent Rating maʼlumotlariga koʻra, pandemiyadan oldin musulmon sayohatchilar bozori 2013-yilda 108 million musulmon sayohatchi bilan kuchli oʻsishni koʻrsatgan, 2019-yilda esa 160 millionga koʻtarilgan. GMTI ning soʻnggi hisoboti shuni koʻrsatdiki, global chegaralar qayta ochilayotgan paytda bu bozor yana koʻtarilishi kutilmoqda, 2028-yilga kelib 230 million musulmon sayohat qiladi.

Malayziyada musulmon sayyohlar bozori 2019-yilda 5,3 million xalqaro tashrifga hissa qoʻshgan va 2019-yilda musulmon sayyohlari Malayziyaga tashriflari davomida 16,72 milliard RM ($4 milliard) xarajat qilgan.

O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti raisligida joriy yilning 26 aprel kuni o‘tkazilgan turizm xizmatlari ko‘lamini kengaytirish va infratuzilmasini rivojlantirish chora-tadbirlari bo‘yicha videoselektor yig‘ilishida mavjud imkoniyatlarni ishga solib, xizmatlar ko‘lamini kengaytirish masalalari muhokama qilingan edi.

Mazkur vazifalardan kelib chiqib Toshkent viloyatida ham keng ko‘lamli ishlar amalga oshirilmoqda. Xususan, Prezidentimizning 2022-yil 30-apreldagi "Ichki turizm xizmatlarini diversifikasiya qilishga oid qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida"gi qaroriga muvofiq respublika bo‘yicha maxsus soliq tartibi joriy etildi.

Joylardagi 28 ta tuman-shaharning 135 ta mahallalarida turizm sohasini rivojlantirish dasturlari belgilab olindi.

Qarorga ko‘ra, Toshkent viloyatining Angren shahri va Ohangaron, Parkent, Bo‘stonliq tumanlaridan 21 ta mahalla tanlab olinib, mazkur hududlarda 2022-yilda turizm xizmatlari va infratuzilmasini rivojlantirish bo‘yicha yo‘l xaritalari tasdiqlandi.

Go‘zal tabiati, so‘lim go‘shalari bilan sayyohlarni jalb etayotgan Ohangaron tumanining Ko‘ksaroy, Ovjazsoy va Alisher MFYlari ham ushbu ro‘yxatga yeiritilgan hududlardan sanaladi.  

Turistik salohiyati yildan yilga yuksalayotgan tumanning uzoq tog‘li qishloqlarida tashrif buyurayotgan turistlarga xizmat ko‘rsatish sifati tobora yaxshilanmoqda. Xususan, viloyat turizm va madaniy meros bosh boshqarmasi mas’ul xodimlari Alisher MFYda olib borilayotgan ishlar hamda tadbirkorlik sub’yektlariga maxsus soliq rejimi joriy etilganligi bo‘yicha o‘rganish ishlari o‘tkazildi va kerakli tavsiyalar berildi. 

Olib borilgan targ‘ibot ishlari natijasida tumanning chekka mahallarida oilaviy tadbirkorlik qilish istagini bildiradiganlar soni ortmoqda.

Joriy yilning 25-iyul kuni Xorazm viloyati Xiva shahar 4 sektor “Sangar” MFYda viloyat hokimligi hamda 4-sektor mutasaddilari ishtirokida sayyor qabul bo’lib o’tdi. Qabulda ko’tarilgan 7 ta masala yuzasidan 35 ta fuqaroning murojaatlari ko’rib chiqilib, 1 tasi ijobiy hal qilindi, 6 tasiga asoslantirilgan huquqiy tushuntirish berildi.
 

Surxondaryo viloyati hokimi oʻrinbosari, viloyat turizm va madaniy meros bosh boshqarmasi boshligʻi Joʻrabek Toʻrayev Sariosiyo tumanidagi Sangardak qishlogʻida boʻlib, turizm sohasida xizmat koʻrsatuvchi tadbirkorlar uchun sayyor qabul tashkil etdi.

Viloyat turizm va madaniy meros bosh boshqarmasi xodimlari, tuman hokimligi, tuman soliq, kadastr, tijorat banklari va boshqa aloqador korxona, tashkilotlar mutasaddilari ishtirok etgan ochiq muloqotda hududda ichki va tashqi turizmni rivojlantirish va “Turizm qishlogʻi” maqomini olish borasida amalga oshirilayotgan ishlar haqida atroflicha fikr almashildi. 

Togʻlar bagʻridagi soʻlim maskan muʼjizaviy fusunkor sharsharasi bilan dunyoga tanilgan. Yer sathidan 120 metr balandlikdan qoyalarga urilib, oqadigan sharshara kamalakdek tovlanishi bilan insonga xush kayfiyat ulashadi. Muzdekkina zilol suv tomchilari baxri-dilni ochib, qalblarga quvonch bagʻishlaydi. Nafis sunbulani silab oqayotgan sharsharaning mayin tovushi yurakka quvvat berib, asablarni tinchlantiradi. 

Ayniqsa, yoz jaziramasida uzoq-yaqindan odamlar tabiatning betakror, maftunkor ana shu moʻjizasiga talpinadi. Bu yerning musaffo, salqin havosidan nafas olib, goʻzal tabiat qoʻynida maroqli dam olishga oshiqadi.

Mamlakatimizda keyingi yillarda turizmni rivojlantirishga qaratilayotgan eʼtibor osmonoʻpar togʻlarga tutash Sangardakda ham sayyohlarga xizmatlar koʻrsatishni yoʻlga qoʻyishga qulay muhit yaratdi. Oilaviy mehmon uylari, zamonaviy dam olish zonalari, savdo va umumiy ovqatlanish shohobchalari tashkil etilmoqda. Bu jarayonda turizm sohasiga xizmat koʻrsatuvchi tadbirkorlar qanday muammolarga duch kelmoqda?

Yuzma-yuz muloqotda tadbirkorlar shu yoʻnalishda duch kelayotgan qator muammolarni oʻrtaga tashladi. Jumladan, tadbirkorlar sayyohlarga zamonaviy xizmatlar koʻrsatishni kengaytirish uchun tijorat bankidan imtiyozli kredit olish, ekoturistik yoʻnalishlar tashkil etishga yer maydoni ajratish, mehmon uyi ochishga amaliy yordam berish, noturar joylarga soliq imtiyozlari qoʻllash kabi masalalarda murojaat etdi. 

–Qishlogʻimizga keluvchi mehmonlar safi yil sayin koʻpaymoqda,–deydi “Sardorbek” oilaviy mehmon uyi rahbari G.Qorayev.– Xorijlik va mahalliy sayyohlar uchun uyimizning bir qismini mehmonxonaga aylantirganmiz. Ular uchun yanada qulay sharoit yaratish maqsadida oʻttiz million soʻmdan koʻproq kredit mablagʻiga ehtiyoj sezayapmiz. Qabulda shu masalani oʻrtaga tashlagan edim, joyida yechimini topdi. Hokimning mahallamizdagi yordamchisi koʻmagida 33 million soʻm kredit mablagʻi ajratiladigan boʻldi. J.Shomurodov mehmon uyi ochishda yordam soʻradi. Uning bu murojaati ham oʻz yechimini topdi. Tadbirkor N. Bekmirzayev hududni ozoda, sanitariya-gigiyena talablariga mos saqlash uchun qishloqqa maxsus chiqindi tashish texnikasi ajratish masalasini oʻrtaga tashladi. Bu murojaat ham joyida muhokama etilib, mutasaddilarga tegishli topshiriqlar berildi.

Sayyor qabulda oʻndan ortiq murojaat va takliflar tinglanib, ularning aksariyatiga joyida yechim topildi. Vaqt talab etiladigan murojaatlar uchun aniq muddat belgilanib, ijrosi nazoratga olindi. 

Shu kuni viloyat hokimi oʻrinbosari hududda faoliyat yuritayotgan oilaviy mehmon uylarida sayyohlarga yaratilgan sharoitlar bilan tanishdi. Xizmatlar koʻrsatish shohobchalarini koʻzdan kechirib, sohani yanada rivojlantirish yuzasidan taklif va tavsiyalarini bildirdi.

Sayyohlar O‘zbekistonga qadimiy shaharlar, bozorlar, o‘zbek xalqining to‘liq ta’mini ko‘rish uchun keladi. Biroq Samarqand, Buxoro va Xiva ham tez-tez boradigan joylardir. Ko'plab o'rganilmagan va maftunkor joylarga ega Toshkent viloyatini ham e'tibordan chetda qoldirmaslik kerak. “Bugun”ning maxsus muxbiri Rigina Madjitova Turizm va madaniy meros vazirligi hamda Toshkent viloyati Turizm va madaniy meros boshqarmasi hamkorligida tashkil etilgan press-turda ularning ayrimlarida bo‘ldi.

Mintaqadagi yagona sardoba

Toshkent viloyati Ohangaron tumanidagi Qaynar qishlog‘ida o‘ziga xos sardoba inshooti — toza ichimlik suvini yig‘ish, saqlash va ichishga mo‘ljallangan tosh gumbaz bilan qoplangan chuqur hovuz mavjud. Bu mintaqada qolgan yagona sardobadir.

Gumbazli inshoot (gumbaz) xuddi shu nomdagi buloq ustida, Ohangaron daryosining oʻng qirgʻogʻidagi ayvonida qad rostlagan. G‘umbaz bulog‘i kichik Amanqulsoy arig‘ini oziqlantiradi. Bu poytaxt viloyatida 18-19-asrlarga oid saqlanib qolgan yagona sardobadir.

Madaniy meros agentligi huzuridagi Toshkent viloyati Madaniy meros yodgorliklarini muhofaza qilish va ekspertiza qilish boshqarmasi boshlig‘i Ilhom Temirovning aytishicha, bu yerdan qadimiy karvon yo‘llaridan biri o‘tgan. Bu yoʻl Fargʻona vodiysi bilan qadimiy Choch (Toshkent)ni bogʻlagan va eng xavfsizi hisoblangan.

Sovet va oʻzbek olimi Yevgeniy Masson 1929—1934-yillarda Qaynarda boʻlib, bu inshoot Qoʻqon xonligi davrida qurilgan, degan xulosaga kelgan. Biroq Qo‘qon xonligi me’morchiligi o‘sha paytdagi Sankt-Peterburg me’morchiligi bilan deyarli bir xil edi. Bu sardobani qurishda 14-asrdagi musulmon gʻishtlaridan foydalanilgan. Mahalliy oqsoqollardan bilib oldikki, bino temuriylar davriga oid. – Buloq yonida temuriylar askarlari dafn etilgan ikkita qabriston bor, buni ekspertizadan o‘tkazdik, – deydi Ilhom Temirov.

Bu ziyoratgoh ko'p yillar davomida mavjud. Qayta qurish 1992-yilda boshlangan, 2002-yildan buyon xalqqa xizmat qilmoqda. Bu yerga O‘zbekistonning turli burchaklaridan ziyoratchilar keladi, hatto Hindiston, Rossiya, Ozarbayjon, Turkiyadan ham tashrif buyuruvchilar bo‘lgan”, — deya tushuntirdi Ahmedov.

Сурхондарё ўзида мўъжиза ва ҳайратларни жамлаган диёр. Воҳа пурвиқор тоғларию, гўзал табиати билан янада фусункор. Айниқса, Сариосиё туманидаги Сангардак қишлоғи ўзининг баҳаво табиати билан танилган. Осмонўпар баландликдаги ушбу бетакрор манзара кишини ўзига лол этмай қўймайди. Тоғлар оша эсадиган майин шабада, булоқлардан сизиб чиқаётган оби ҳаёт, ноёб наботот дунёси киши ҳайратини оширади. Ушбу жойларда бўлган, борлиқнинг мусаффо ҳавосидан нафас олган киши албатта, табиат туҳфасига қайта-қайта тасанно айтади.

Мазкур ҳудудда ранг-баранг наботот ва турфа ҳайвонот олами, минглаб булоғу чашмалари билан ном қозонган Сангардак дараси ва шаршараси ҳам бор. Денгиз сатҳидан 2000 метр баландликдан отилиб тушувчи ушбу шаршара табиатнинг бетакрор мўъжизасидир. Мисли камалакдек товланиб, атрофдаги қояларга урилиб оқаётган зилол сув баҳри дилингизни очиб, хушкайфият бағишлайди. 

Шаршара суви совуқ бўлсада, саломатликка зиён қилмайди, аксинча, вужудни тетиклаштиради. Товуши асабни тинчлантириб, юракка қувват беради.

Сирож АСЛОНОВ,  ЎзА

Қашқадарё вилояти Яккабоғ туманидаги Ҳисор тоғ тизмалари билан чегарадош ҳудудларда Вори деган қишлоқ бор.

Мазкур қишлоққа ўтган йили электр энергияси етиб борди. Унгача қишлоқ аҳолиси чироқ ва фониздан фойдаланган.  

Нива” русумли машинада тоққа қараб отландик. Сабаби бошқа машинада ушбу қишлоққа чиқишни деярли имкони йўқ. Йўл жуда нишаблик ва тошлоқ. Тотар маҳалла фуқаролар йиғинига қарашли Калта қўл қишлоғи орқали Вори қишлоғи томон ўрлай бошладик. Экстремал завқ берувчи ўнқир-чўнқир йўлларда машина мотори оғир хурсинганча кучаниб гувиллайди. 

Тоққа кўтарилишимиз билан салқин ҳаво ва ажойиб табиат бизни қарши олди. Пастда ҳеч учратмайдиган бежирим гуллар ҳиди кишини тетиклантирувчи Зарафшон арчалари виқор билан ўсган. Гўё тоғ харсангларини қўллари билан маҳкам ушлаб тургандек. 

Маълум бир масофага борганда машинамиз мотори қизиб кетди. Бироз тўхтаб совитдик. Машинадан тушиб атрофни кузата бошладик. Биздан чамаси 100 метрлар масофада икки аёл кўринди. Улар нималарнидир териш билан банд эди. Қизиқсиниб олдига бордик. 

Тоғ аёли жуда “ҳуркак” бўлар экан. Камераларимизни кўриб рўмолларини ёпиб тескари қараб олди. Шу ҳолатда уларни суҳбатга чорладик. Улар Калта қўл қишлоғидан ёввойи тоғ бодоми теришга чиққан экан. Уларнинг таъкидлашича, тоғда ёввойи ҳолда ўсган бундай бодомнинг таъми аччиқ бўлиб, жуда шифобахш экан.   

– Ҳар йили тоққа аччиқ бодом тергани чиқамиз, – дейди ўзини таништиришни истамаган аёл. – Уларни териб олгач, жувозда эзиб ёғини оламиз. Мавсумда терилган бодомлардан 25-30 литргача бодом ёғи чиқади. Бир литрини 150 минг сўмгача сотамиз. Тирикчиликда оға. 

Рост, тоғда яшаш машаққатли, аммо саховатли табиат тоғликларга машаққат билан бирга кўплаб неъматларни ҳам инъом этган. Бодомдан ташқари, тоғ дўланаси пишади. Шифобахш гиёҳларнику айтмаса ҳам бўлади. Бундан ташқари мусаффо ҳаво, болдек ширин сув. 

Йўлда давом этдик. Ниҳоят тоғнинг энг юқори қаватига чиққанимизда Вори қишлоғи кафтдек кўзга ташланди. Мана шундай баландликдаги кенг ялангликни вориликлар ватан қилган. Бу ерларда қиш узоқ давом этгани боис, баҳор кеч келади. Кўм-кўк адирликда ҳамма пичан ўриш билан банд. Улардан бирини суҳбатга чорладик.  

– Ҳар йили биринчи ўсган пичанни чалғида (ўт ўришга мўлжалланган ўроқдан катта иш қуроли) ўриб оламиз, – дейди ўзини Зокир дея таништирган қотмадан келган йигит. – Кийин чорва қўйиб юборилади. Мана шу йиғилган хашакларни қиш бўйи чорвамизга едириб чиқамиз. 

Тоғнинг энг баланд чўққиларига яқин ушбу қишлоқда бор йўғи 20 дан ортиқ хўжалик яшайди. Яшаш шароити оғир бўлгани сабаб бугунги кунгача 2-3 бора қишлоқ аҳолиси чўл ҳудудларга кўчирилган. Ўзларини тили билан айтганда қишлоқда ҳақиқий “ватанпарварлар” қолган. Ҳовлилар ҳам тарқоқ жойлашган. 50-100 метрда битта уй. 

Энг қизиғи ўтган йилнинг куз ойларигача қишлоқда электр энергияси умуман бўлмаган. Оқсоқолларнинг айтишича, тинимсиз мурожаатлардан сўнг қишлоққа электр-энергияси тортиб берилган.  

– Энди-энди одамларимиз маиший техникалардан фойдалана бошлади, – дейди 91 ёшли Норраҳмат бобо Ортиқов. – Илгари қишлоғимиз жуда гавжум бўлган. 80 йилларда ва мустақилликдан кейин икки марта аҳоли Миришкор туманига кўчирилган. Лекин нима бўлганда ҳам бу ер киндик қонимиз тўкилган жой. Неча-неча асрлардан буён бу тупроқни ватан қилиб, ота-боболаримиз яшаб келган. Биз ҳам яшаяпмиз. 

Авлодларимиз ҳам яшайди. Юртимиздаги ўзгаришлар шабадаси бизнинг қишлоққача етиб кела бошлади. Ҳамма хонадонларга электр симлари тортилди. Суюлтирилган газ баллонлари етиб келди. Кичиккина бўлсада замонавий мактаб биноси қуриб берилди. Шукр ҳаётимиз ёмон эмас. 

Норраҳмат бобо тўқсон ёшдан ошганига қарамай ҳали бардам ва тетик. Ўғил ва набираларга қўшилиб, томорқадаги арпаларни ўриш ишларига ҳам иштирок этади. Ўқитувчилик касбидан пенсияга чиққан кекса фахрий қишлоқ тарихини шундай баён қилди. 

– Вори сўзи шамол тегирмонининг овозидан келиб чиққан, – дейди отахон. – Қадимда қишлоғимизда кўплаб шамол тегирмонлари бўлган. Тоғнинг усти бўлгани учун шамол пастга нисбатан кучлироқ эсади. Шунинг учун шамол тегирмонларидан ота-боболаримиз унумли фойдаланган. Тегирмон шамол ёрдамида айланганда вариллаган овоз чиққан. Шу-шу қишлоқ номи Вори бўлиб қолиб кетган. Қишлоғимиз жуда қадимий аслида. Мўғуллар даврида бу ерда тошдан темир ажратиб олинган ва эритилган. 

Чунки қишлоқ яқинида кўмир кони ҳам бор. Ҳозир ҳам қишлоғимиз одамлари қиш келиши олдидан ўша конлардан кўмир қазиб келишади. 

Дарҳақиқат, қишлоқ одамлари жуда самимий, кенг майдонларга арпа, буғдой, картошка экишади. Боғдорчилик, чорвачилик қилишади. Асосий транспорт воситаси эшак ва от. Ерни ҳайдаш учун ҳўкиз қўшилган омочлардан фойдаланишади. Қайси хонадонга кирманг қаймоғи олинмаган тоғ қатиғи билан меҳмон қилишади. 

– Қишлоқ аёллари йил бўйи тиним билмайди, – дейди 83 ёшли Гулсара момо Бобомуродова. – Жун йигириб, гилам тўқиймиз, куви пишиб сариёғ оламиз, томорқада ишлаймиз. Ўзим тикувчилик қилганман. Ҳозир тикув машинани игнасидан ипни кўзойнаксиз ўтказаман. Турмуш ўртоғим эрта вафот этди. Тикувчилик ортидан 8 нафар фарзандни боқиб вояга етказдим. Уйли жойли қилдим.  

Қишлоқ табиати ҳақиқатда гўзал. Ҳавоси тоза. Булоқ сувлари ҳар бир ҳовлидан шилдираб оқиб туради. Аммо маиший турмуш учун етарли шароит йўқ. Масалан, тиббий хизмат деярли йўқ. Ҳомиладор аёллар маҳаллий доялар ёрдамида уйида туғади.

Оғирроқ касал бўлиб қолса, яратганга таваккал қилиб пастга эниб боради. Таълим сифати ҳам жуда паст даражада. Имконини топганлар фарзандларини пастдаги қишлоқ мактабларига олиб боришади. Мобил алоқа деярли ишламайди. Хуллас Вори қишлоғи аҳолиси  мана шундай табиий муҳитда яшаб келмоқда.  

Ўлмас Баротов, 
Жамшид Норқобилов (сурат) ЎзА

Surxondaryo viloyati Turizm va madaniy meros bosh boshqarmasi xodimlari tomonidan Surxondaryo viloyati Innovatsiya boshqarmasi, AOKA boshqarmasi, Termiz Shahar gaz ta’minoti, Termiz Shahar elektr energiya ta’minoti hamda “Yuksalish” umum-harakat Surxondaryo viloyati hududiy bo‘linmasi xodimlariga dastur bo‘yicha tashkil etilayotgan turistik paketlar va mamlakatizdagi turistlar bilan gavjum bo’ladigan madaniy obyektlarga sayohat qilishda targ‘ibot ishlari olib borildi.

Toshkent yana pianinochi Fransua Chapelinni qabul qiladi

Eng yaxshi fransuz pianinochilaridan biri Fransua Chaplin Toshkentga frantsuz musiqasidan iborat yangi konsert dasturi bilan qaytdi. Uning yagona konserti 2022-yil 9-sentabr kuni soat 19.00 da Davlat konservatoriyasining katta konsert zalida bo‘lib o‘tadi.

Pianinochi eng mashhur frantsuz bastakorlarining asarlarini taqdim etadi: Debussi, Fore (mart oyida uning ijrosi ostida ijro etilgan kompozitorlarning mutlaqo boshqa asarlari) va Ravel. Shuningdek, u Davlat konservatoriyasi talabalari uchun mahorat darsi o‘tkazadi.

Fransua Chaplin mashhur orkestrlar bilan yakkaxon ijro etadi, La Roque d'Antheron kabi musiqa festivallarida qatnashadi. 2022 yil yanvar oyida Aparté yorlig'i o'zining 19 ta Chopin valsidan iborat yangi albomini chiqardi. Ushbu albom tanqidchilarning ko'plab ijobiy sharhlarini oldi, shuningdek, Shumann, Chopin, Brams, Scriabin, Debussy, Poulenc va boshqalarning asarlari yozilgan boshqa disklari. Uning Klod Debussining to'liq pianino asarlarini yozib olgani bastakor diskografiyasi tarixidagi eng yaxshilaridan biri hisoblanadi.

Turizmni rivojlantirish davlat qoʼmitasi Samarqand viloyat maʼlumotiga koʼra, mazkur qishloqda xorijiy vaa mahalliy sayyohlar dam olishi, xalq amaliy sanʼatidan zavq olishi, milliy urf-odatlar, anʼanalar va taomlar bilan tanishishi uchun barcha sharoitlar yaratilgan.

Yaqinda turistik obʼektning tantanali ochilish marosimi doirasida Oʼzbekiston Respublikasi Bosh vaziri oʼrinbosari, Turizmni rivojlantirish davlat qoʼmitasi raisi Аziz Аbduhakimov «Konigil» fuqarolar yigʼiniga “turizm qishlogʼi” maqomini tasdiqlovchi sertifikat topshirdi.

«Konigil» aholisi hunarmandchilik, qishloq xoʼjaligi, chorvachilik va, albatta, oʼz mehmondoʼstligi bilan mashhurdir. Majmua hududida mehmonlarni qabul qilish va ularga xizmat koʼrsatish uchun barcha zarur sharoitlar yaratilgan. Oilaviy mehmon uylari, dam olish zonalari, piyoda yoʼlaklari, umumiy ovqatlanish shoxobchalari va boshqalar shular jumlasidandir. Bu yerda sayyohlar dam olishi, goʼzal tabiatdan bahra olishi, Siyob anhori boʼylab sayr qilishi va milliy taomlardan tatib koʼrishi mumkin. 

Dunyoga mashhur Samarqand qogʼozini ishlab chiqarishdan tashqari, mashhur «Konigilmeros» hunarmandchilik markazida kulollar va duradgorlar faoliyat yuritadi, qadimgi anʼanalar asosida oʼsimlik yogʼini ishlab chiqarish yoʼlga qoʼyilgan.

Shuningdek, «Konigil»ga tashrif buyurgan sayyoh uchun shu joyning oʼzida ishlab chiqarilgan yogʼda tayyorlangan oshni tatib koʼrish va mashhur Samarqand nonlarini tayyorlash boʼyicha mahorat darslarida ishtirok etish imkoniyatlari yaratilgan.

— 2022 yildan boshlab har yili aprelь oyining birinchi oʼn kunligida “Taragʼay bahori” festivalini anʼanaviy oʼtkazilishi viloyatimiz turizm va madaniy hayotida juda katta voqea boʼladi, albatta, — deydi viloyat hokimining oʼrinbosari Аzamat Аvazov. — Hozirda festivalni oʼtkazish boʼyicha ishchi guruh shakllantirilib, festivalь dasturlari tayyorlanmoqda. Festivalga nafaqat viloyatimiz, balki, butun respublikamizdan, shuningdek, xorijlik mehmonlarning ham kelishi kutilmoqda. Tadbirga tayyorgarlik koʼrish ishlari hozirdanoq boshlangan.